Als kind leer je soms onbewust de meest waardevolle levenslessen. Vaardigheden waarvan je later, als volwassene, pas echt de betekenis begrijpt. En toch zijn wij volwassenen vaak degenen die kinderen vertellen wat wel of niet mag. Wat hoort en wat niet hoort. Begrijp me niet verkeerd: ik betrap mezelf daar ook regelmatig op.

En juist daarom bewonder ik die oprechte verwondering van kinderen zo. Die pure manier van in het moment zijn. Ik moest daaraan denken toen ik laatst verstoppertje speelde met mijn dochter. Of eigenlijk: toen ik haar het spel uitlegde. Ik telde tot tien, zij mocht zich verstoppen.
"8, 9, 10 – wie niet weg is, is gezien. Ik kom!"

Natuurlijk vond ik haar snel. Het concept was nog nieuw voor haar. Maar wat me raakte, was de emotie op haar gezicht: een mix van blijdschap, spanning, en misschien een vleugje angst. Die herkenbare kriebel van adrenaline – die je eraan herinnert dat je leeft.

Verbonden ademhaling is voor mij een diep transformerende reis geweest – een pad van heling op mentaal, emotioneel, fysiek en spiritueel niveau. In deze reis heb ik lagen afgepeld, maskers afgezet en ben ik steeds dichter bij mijn ware essentie gekomen. In dit proces wil ik je meenemen aan de hand van mijn eigen verhaal.

Iedereen draagt overtuigingen en ervaringen met zich mee die ons vormen. Ook ik. Vanaf jonge leeftijd hadden zich bij mij diepgewortelde kernovertuigingen genesteld: dat ik niet goed genoeg was. Een angst om afgewezen te worden. Geen vreemde angst, als je als baby wordt weggegeven en geadopteerd naar de andere kant van de wereld.

We leven voortdurend in een wisselwerking tussen wat we denken, voelen en doen. En dus leerde ik mezelf aan, om me aan te passen, anderen te pleasen, erbij te willen horen. Want als ik erbij hoorde, dan voelde ik me niet afgewezen. Niet alleen. Maar wat ik daarmee verloor, was de verbinding met mezelf.

Ik kwam erachter dat hoofd en lichaam niet los van elkaar kunnen worden gezien. Gesprekken met psychologen hebben me op verschillende momenten in mijn leven zeker geholpen. Maar toch voelde het soms alsof mijn hoofd en gevoel niet op één lijn zaten.

Stress wordt vaak gezien als iets dat zich alleen in je hoofd afspeelt. Maar wist je dat stress net zo goed in je lichaam leeft? En dat wat jij voelt, denkt én doet onlosmakelijk met elkaar verbonden is? Een holistische kijk op stress laat zien dat mentale, emotionele en lichamelijke klachten allemaal uit dezelfde bron kunnen komen.

In deze blog ontdek je hoe stress zich uit op verschillende lagen: mentaal, emotioneel en gedragsmatig. En belangrijker nog: hoe je stress kunt herkennen én op een natuurlijke manier kunt verminderen.

🧠 Mentale stress: als je hoofd overuren draait
Piekeren, geen rust in je hoofd, honderd dingen tegelijk willen doen, maar nergens echt focus op hebben - herkenbaar? Dit zijn vaak de eerste tekenen van een overactief zenuwstelsel. Je lichaam staat constant in de "aan"-stand. Slapen lukt slechter, concentreren is lastig en je vergeet vaker dingen. Misschien merk je ook dat je onrustig bent of snel afgeleid raakt.

Er zijn van die momenten waarop je denkt: nu is het klaar. Alsof je systeem zegt: ik trek dit niet meer. Dat moment ken ik. Sterker nog: ik dacht even dat ik doodging, nou ja bijna dan.

Maar wat er werkelijk gebeurde? Het was mijn ego die me wilde beschermen. En toen? Toen begon ik eindelijk écht te ademen en te helen.

Lang heb ik geprobeerd het te begrijpen. Therapie, zoveel gesprekken met psychologen. En natuurlijk gaven ze me inzichten. En eerlijk: ze hebben me geholpen. Verschillende psychologen hebben me op verschillende momenten in mijn leven bijgestaan. Ze gaven me overzicht, grip, woorden. Rationeel kreeg alles langzaam een plek.

Maar terwijl ik met mijn hoofd begreep wat er gebeurd was, voelde mijn lijf nog steeds de spanning.
Alsof mijn systeem ergens bleef hangen. De emoties bleven opgeslagen in mijn lichaam, weet ik nu.
Alsof ik mezelf een verhaal vertelde… maar mijn lichaam het toch niet echt geloofde. En toen kwam de kennismaking met de kracht van de ademhaling.

Ik weet het nog goed: de eerste dagen van de vakantie bracht ik vaak in bed door of op de overleef modus want ik had FOMO en kon niet echt genieten en ontspannen. Te hyper om een boek te lezen of letterlijk ziek. Grieperig, uitgeput, leeg, moe… Ik dacht altijd dat het kwam door het vliegen, een jetlag, pech met de airco van het hotel misschien. Maar dat was het niet.

Het was mijn lichaam dat eindelijk z’n kans greep. De enige kans die ik het gaf.
Zodra ik losliet, brak ik. En niet omdat ik zwak was, maar omdat ik maandenlang sterk was geweest op wilskracht. Doorgaan, aanpassen, zorgen, regelen. Grenzen? Die waren er vooral voor anderen.

Vakantie was mijn enige echte pauze. De enige ruimte die ik mezelf toestond om bij te tanken. Alsof ik onderweg mijn hele reservoir had leeggereden en pas bij het bordje “hier mag je stoppen” even op adem kwam.

Pas toen mijn lijf er letterlijk de brui aan gaf, begon ik te snappen:
zelfzorg is geen beloning na hard werken. Het is de basis. Het is wat je elke dag nodig hebt om overeind te blijven.

Jarenlang leefde ik in de doe-stand. Altijd bezig, altijd “aan”. Dat was mijn veilige plek want zolang ik maar bleef doorgaan, hoefde ik niet te voelen. Niet te vertragen. Niet stil te staan bij alles wat eronder lag - het verdriet, de pijn, de vermoeidheid.

Als kind ben ik gaan geloven dat emoties tonen niet veilig was. Mijn verdriet tonen voelde als een zwakte, en ik moest dan ook vooral doorgaan. Dus leerde ik mijn verdriet en pijn inslikken, te schakelen en sterk zijn. En ik werd er goed in, te goed want onder dat laagje van altijd maar doorgaan, zat een diepe behoefte om gewoon even te zijn.

Ik vertelde mezelf dat het later anders zou worden. Als ik maar hard genoeg werkte. Als ik het allemaal maar goed deed. En dus leefde ik niet in het hier en nu, maar ergens in een toekomst die altijd nét buiten bereik lag.

Jarenlang leefde ik op de automatische piloot. In het begin voelde dat best comfortabel. Ik hoefde geen bewuste keuzes te maken; ik deed gewoon wat ik dacht dat ik ‘moest’ doen. Ik was vooral bezig met de mensen om mij heen: kijken wat zij nodig hadden, zorgen dat het goed met hen ging. En ik leefde voor hun erkenning.

Dat had ik al jong geleerd. En ik werd er goed in. Zo goed, dat ik er zelfs een beetje trots op was.

Bij mijn diploma-uitreiking op de middelbare school kreeg ik een steen met daarop de tekst:
"Taking somebody under your wing."

Ik vond dat prachtig. Het voelde passend bij mijn karakter. Zorgzaam. Betrokken. En vooral: niet egoïstisch. Want in mijn hoofd betekende kiezen voor mezelf dat ik anderen tekort zou doen.

Maar ondertussen liep ik leeg. Mijn energie ging vooral naar de ander, en ik vergat mezelf volledig. Dat gevoel sloop er langzaam in, haast ongemerkt. Pas toen mijn batterij écht leeg was, moest ik onder ogen zien hoe ik leefde. En eerlijk worden over de overtuigingen die me klein hielden.

✨ De belangrijkste les?

Zelfzorg begint met vertragen.
Niet als luxe, maar als noodzaak.

In mijn geval betekende dat: stilstaan. Voelen. En opnieuw leren luisteren naar mijn lichaam. En voor mezelf durven kiezen.
Meditatie werd uiteindelijk een belangrijke ingang - al moest ik eerst flink door mijn weerstand en innerlijke onrust heen. Ik had lange tijd het idee dat ik ‘goed ging’ zolang ik maar dóórging. Maar steeds meer besefte ik: geen keuze maken is óók een keuze. En vaak niet de beste.

Moederdag – over verlangen, verlies en verbinding

Er was een tijd dat ik dacht dat ik geen moeder wilde worden. Ik was begin twintig en diep van binnen bang. Bang dat ik niet zou kunnen geven aan het kind, wat ik zelf had gemist. Het leek veiliger om het moederschap dan maar helemaal te vermijden. Toen wist ik nog niet dat daar een diepe angst onder lag. Dus legde ik er een mooi, overtuigend laagje overheen: ik wilde mijn vrijheid behouden, zei ik dan.

Toch veranderde er iets – in stilte, in mij. Een subtiel verlangen begon te groeien. Een zaadje dat werd geplant. Niet omdat ik het “beter” dacht te doen dan mijn moeder, maar wel anders. Ik weet dat mijn ouders alles hebben gedaan wat binnen hun vermogen lag. En ik voelde dat ik het op mijn eigen manier wilde doen.

Toen ik in een relatie zat waarin kinderen geen gedeeld verlangen was, begon ik te voelen hoe diep die wens eigenlijk zat. De relatie hield geen stand, maar mijn kinderwens bleef. Toen ik mijn man ontmoette, vroeg hij op onze eerste date al of ik kinderen wilde. Mijn “ja” kwam zonder twijfel. Hij zag iets in mij, een spirituele kant die ik zelf nog nauwelijks kende. Of waar ik me juist nog tegen probeerde te verzetten. Ik was dat Friese, nuchtere meisje dat hard werkte, veel vrienden had, en vooral bezig was met anderen in plaats van met mezelf.

Thuiskomen is meer dan een fysieke plek; het is een gevoel van innerlijke rust en zelfacceptatie.

Als je mijn verhaal op mijn website hebt gelezen, dan weet je dat ik geadopteerd ben. Mijn zoektocht naar een plek waar ik me écht thuis voelde, was lang... Want thuiskomen is geen locatie, het is een gevoel. En dat gevoel is er... of het is er niet.

Als kind voelde ik me niet echt thuis in Nederland. Mijn spiegelbeeld en de blikken van anderen herinnerden me er telkens aan dat ik ‘anders’ was. Ik voldeed niet aan het beeld wat ik had, van de stereotype Nederlander: blond haar en blauwe ogen. In mijn jonge jaren had ik vaak typisch Nederlandse vriendjes, alsof ik, door wie ik naast me had, tóch een beetje kon opgaan in dat beeld. Ik probeerde erbij te horen door me aan te passen: Ik was het brave meisje dat Fries sprak, hard werkte, studeerde en vooral nuchter bleef. Maar diep vanbinnen voelde ik dat ik gevoelig was. Alleen: die kant leek er niet te mogen zijn van mezelf.

Toen ik zo’n twintig jaar geleden voor het eerst in Seoul aankwam, voelde dat in eerste instantie als thuiskomen. Overal mensen die eruitzagen zoals ik. Voor het eerst draaiden mensen zich om naar mijn toenmalige vriendje, niet naar mij. Een verademing! Een warm bad! Was dit dan mijn echte thuis? Maar na verloop van tijd merkte ik: ook hier hoorde ik er niet volledig bij. Ik was een Westerse Koreaan, opgegroeid in Nederland. En dat voelden ze, en ik ook. De Koreaanse cultuur stond op sommige punten ver van mij af. Daar, in Zuid-Korea, voelde ik me ineens verrassend... Nederlands.

Mijn reis naar binnen en het ontstaan van mijn praktijk als holistisch coach

Ik ga het echt doen! Ik ga voor mezelf beginnen als holistisch coach!

Een verlangen, een wens en een droom die ik al zo lang in mij draag. En toch heeft het een tijd geduurd voordat ik deze stap durfde te zetten. Mijn innerlijke criticus had daar een stevige stem in. Die stem wilde me beschermen tegen afwijzing, tegen de pijn van niet goed genoeg zijn. En diep van binnen kende ik die angst al veel langer dan vandaag, want die angst wortelde zich al in mijn vroege jeugd in mij op het moment dat ik werd geadopteerd.

Ergens, in mijn onderbewustzijn, is toen het zaadje geplant: als ik maar lief, leuk en braaf ben, dan word ik niet afgewezen. Dus ik deed mijn uiterste best. Ik paste me aan. Ik werd dat 'dankbare' meisje, zoals me ook vaak werd verteld, dat ik moest zijn. Dankbaar dat ik was geadopteerd. Dankbaar dat ik niet in “Verweggistan” hoefde op te groeien. Ik weet dat mensen dit vanuit goede bedoelingen zeiden. Maar wat ik leerde, was om vooral positief te praten over mijn adoptie. Om te rationaliseren. Niet te voelen. En dat deed ik jarenlang.